Kako se izgradio Novi Beograd - 15. april 2012. - 24 -

Svim vjernicima nadahnutim krscanskim vrijednostima, a koji se drze zapisa vremena po julijanskom kalendaru, cestitam Uskrs i zelim da na dan prociscenja uzivaju u radosti porodicne trpeze.  

Nama rabima bozjim koji nismo spoznali nadahnuce Njegove spoznaje zelim da se lijepo odmore, opuste i uzivaju u proljetnom danu. 

Namjeravao sam ovih dana da napravim pjesnički prilog o 11. Aprilu Danu Novog Beograda. Nisam imao vremena da napravim novinarski tekst o tome pa danas koristim Tanjugovo podsjećanje kao predložak.

Prvi graditelji novobeogradske opštine obeležili su danas, u Mesnoj zajednici "Paviljoni", 11. april - dan kada je započeta izgradnja Novog Beograda.

Učesnik radnih akcija na izgradnji Novog Beograda i zamenik predsednika Odbora veterana graditelja Beograda Slobodan Ristanović podsetio je da je prvu urbanističku sliku, po kojoj je započeta izgradnja Novog Beograda, napravio Nikola Dobrović.

On je istakao da su pripreme napravljene 1947. godine, a da je godinu dana kasnije, 11. aprila započeta izgradnja.

Prema njegovim rečima, na mitingu na Ušću 1948. godine graditelje raspoređene u 19 brigada pozdravili su zvaničnici koji su govorili kako će Novi Beograd izgledati sa širokim bulevarima, tržnim centrima, školama, obdaništima...

Na tom  istom Ušće najviši zvaničnik Srbije, drug Slobodan Milošević je 1989. je  napravio veličanstveni miting povodom 600. godina Kosovskog boja. Narod je bio ponesen njegovom nacionalnom retorikom i novim kosovskim bojem sa silama mraka i nepravde. Nebeski narod je krenuo za njim u nove pobjede koje su se završile raspadnutom Jugoslavijom i “izgubljenim” Kosovom.

  
"Prema pričama, graditelji su se skupili lako obučeni, mnogi sa značkama sa pruge Brčko - Banovići ili Šamac - Sarajevo", rekao je Ristanović koji je 1948. godine, kao akcijaš u šabačkoj srednjoškolskoj brigadi, učestvovao u izgradnji Novog Beograda.
Na kosovski miting 1989. narod je dolazio organizovano, firme su iznajmljivale autobuse da bi svoje trudbenike dovezli, a ljudi su nosili zastave, parole, slike kosovskih svetaca i junaka.

On je podsetio da je omladina iz svih krajeva zemlje u periodu od 1948. do 1950. godine, svrstana u oko 900 brigada, sa oko 200.000 graditelja u močvari i pesku podigla pod krov stambeno naselje od 40 petospratnica na Tošinom Bunaru.

Tada su podignuti i sadašnja Palata "Srbija" (narod ju je nazvao SIV a i danas je tako zovu), hotel Jugoslavija (koji je inicijalno trebalo da bude sjedište Kominforma), Studentski grad, zgrada Šumarskog fakulteta, koja je kasnije pretvorena u KBC Bežanijska kosa, desetak kilometara obaloutvrde na Dunavu i Savi. Nasipanje Novog Beograda i obaloutvrdu radilo je preduzeće “Ivan Milutinović” u kome sam  radio od 1987. do 1989. Dok je direktor bio naš preminuli drugar Veljko Škorić.  I mi smo 1989. našim autobusom dovezli naše radnike iz Krnjače, a šef smeštaja i ishrane naložio da se pripreme kese sa sendvičima i sokovima. 

U periodu od 1968. do 1970. godine, omladinske brigade učestvovale su u premeštanju železničke pruge na novu trasu, izgradnji deonice autoputa kroz Novi Beograd, mosta "Gazela" i uređenju parkova i ostalih zelenih površina.

Ristanović je podsetio i da su omladinske brigade 1948. -1950. godine gradile stambena naselja, poslovne zgrade, hotel "Metropol", sadašnji stadion FK "Partizan", prugu kroz Pančevački rit u dužini od 32 kilometara i niz drugih objekata na 33 lokacije u starom Beogradu.

Prema podacima, na toj velikoj saveznoj radnoj akciji omladine iz pojedinih bivših republika učestvovalo je 370 omladinskih brigada iz Srbije, 142 brigade iz Hrvatske, 93 iz Bosne i Hercegovine, 47 iz Makedonije, 16 iz Slovenije i 13 iz Crne Gore.

Na okupljanju, koje je organizovao Odbor veterana - graditelja Novog Beograda, nekadašnji akcijaši prisećali su se radnih akcija u kojima su učestvovali.

Među njima je bio i pravnik i književnik Vukadin Nešić koji je sa 16 godina, 1949, prvi put učestvovao u radnoj akciji - istovaru cigle i kreča za izgradnju Institu "Majka i dete".

Učesnik radnih akcija bio je i Dušan Vuković koji je 1948. godine nastupao za ekipu Novog Beograda u višeboju - po pet disciplina gimnastike i atletike. Moja majka je 1948. bila u karlovačkog brigadi na izgradnju autoputa negdje oko Sremske Mitrovice. Kao predstavnik brigade i njihovog kampa bila je na sportskom takmičenju svih radnih akcija i osvojila 3. mjesto u skoku u dalj. Ili u vis, nisam siguran. Govorilaje da joj je to bio jedan od najsretnijih dana u životu jer je kao nagradu dobila bijele, platnene patike.

"Učesnik radnih akcija bio sam 1948. i 1949. u Novom Beogradu, a pre toga 1947. i na radnoj akciji Šamac -Sarajevo", rekao je Vuković.

Ja sam bio na radnoj akciji ORA “SAVA” u Zagrebu 1969. Brigada “Rade Končar”. Moj drug iz osnovne škole i zgrade Vlado Forjan i ja. Vrijedan fotograf kakav je ubijek bio i ostao – valjda će naći naše fotke koje mogu posvjedočiti ovom mom izvještaju.

Što se pak brigadirske poezije tiče, najprije ona oficijelna

ZAKLETVA



Zaklesmo se našem Titu drugu
Da gradimo Omladinsku prugu.

Gradit' prugu - to je naša dika,
Tu se stiče ime udarnika.

Omladino, udarnički radi,
Dok se pruga do kraja izgradi.

Nije samo što se pruga gradi;
Tu se dižu i kadrovi mladi.

Nasip ceste, ređaju se šine:
To je djelo naše omladine.

Mi čekamo rado, ponosito,
Kad će prugu posjetiti Tito.

Druže Tito, Narodni heroju,
Riječ ćemo ispuniti tvoju!!!

A onda i prava akcijaska

  Šta bih dao da sam mali paradajz

( pesmica pogodna za prenošenje sa Akcijaškog na sledeće pokoljenje, peva se uz melodiju "Kad si srećan..." )

 Šta bih dao da sam mali paradajz
Šta bih dao da sam mali paradajz
 Da sam mali paradajz, strpali bi me u špajz
Šta bih dao da sam mali paradajz

Šta bih dao da sam dugonogi noj
 Šta bih dao da sam dugonogi noj
Da sam dugonogi noj, strpali bi me u stoj
 Šta bih dao da sam dugonogi noj

 Šta bih dao sa sam flaša koka-kole
Šta bih dao sa sam flaša koka-kole
 Da sam flaša koka kole, ne bi bilo ove škole
Šta bih dao sa sam flaša koka-kole

 Šta bih dao da sam prašak DDT
Šta bih dao da sam prašak DDT
 Da sam prašak DDT ne bi bilo gamadi
 kao što su ovi muški /ženski stvorovi  ( traseri)

( Ključni deo pesmice je u poslednjem stihu koji otpevaju suprotni polovi da bi se nadglasali )